Onbewust gedrag inzetten om vrijwilligers te werven via Social Media

ProfielfotoHeleen van Egmond 18-12-2018 12726 keer bekeken 3 reacties

Tijdens het NOV-congres mocht ik een workshop geven over de toekomst van social media en hoe je onbewust gedrag kunt inzetten om vrijwilligers te werven via social media. Vandaag plaatste ik een artikel hierover op mijn website. Dus voor degenen die op 24 oktober niet aanwezig konden zijn..

Een paar weken geleden kwam er een studente aan mijn deur. Gele jas aan, iPad in haar hand. Duidelijk iemand die me een goed doel kwam verkopen. Nou heb ik als standaard oplossing dat ik niet aan de deur koop. Dat werkt meestal prima om iedereen af te wimpelen (behalve collectes natuurlijk, die krijgen altijd iets).

Maar deze dame begon met het stellen van een vraag. Wat zou je kiezen:

De rest van je leven ‘Elke dag zout in je koffie?’ of ‘Elke dag tandpasta op je boterham’?

Tien minuten later was ik donateur van Alzheimer Nederland.

Dit artikel bestaat uit twee delen. In de eerste helft ga ik je laten zien hoe de toekomst van social media eruit ziet en waar bedreigingen en kansen liggen. In het tweede deel leer je hoe gedrag bepaald wordt en welke principes uit neuropsychologie ingezet kunnen worden om meer vrijwilligers te werven via social media.

Tot slot vertel ik je wat de studente verder nog zei en deed om te zorgen dat ik donateur werd.

Trends op Social Media

Social media, iedereen weet inmiddels wat het is en vrijwel elke organisatie heeft een account op een of meerdere social media kanalen. Facebook met als opvolger Instagram, LinkedIn, Twitter nog een beetje en niet te vergeten WhatsApp.

Inmiddels is iedereen op social media aanwezig en is het nieuwe en sprankelende er wel vanaf. We zien daarin ook een verschuiving; dingen die twee jaar geleden nog werkten, zijn nu achterhaald. Iedereen doet een beetje van hetzelfde en mensen hebben dat wel gezien.

Maar wat betekent dat voor de toekomst? Wat zijn bedreigingen en waar liggen de kansen? Als we kijken naar de toekomst, zijn er een paar dingen die opvallen.

Helaas: Zichtbaar zijn, wordt steeds lastiger

Het wordt steeds moeilijker om je berichten te laten zien aan je doelgroep.

Op Facebook ziet ongeveer 10% van jouw volgers je berichten. Dus negen van de tien volgers zien helemaal niet wat jij deelt. Daarbij is het ook zo dat de berichten getoond worden aan de mensen die een like geven of reageren. Dat zijn dus vaak dezelfde personen.

Je moet betalen om gezien te worden.

Waar de eigenaren van social-mediakanalen op aansturen is dat je gaat betalen om gezien te worden. Dat is natuurlijk logisch, zij hebben een verdienmodel. Maar fijn is het niet. Ik ben er trouwens wel een voorstander van om af en toe een bericht als advertentie te plaatsen, omdat je daarmee nieuwe mensen kunt bereiken.

Mensen kennen de trucjes.

Wie vaak op social media zit, kent de berichtjes op de eerste dag van de lente, dat je tijdlijn vol staat met berichtjes met narcissen en lammetjes. Berichtjes die twee jaar geleden nog interessant waren, zijn dat nu niet meer. Zelfs deel, like en win acties op Facebook worden steeds minder enthousiast gedaan. We moeten dus met nieuwe dingen komen.

Gelukkig zijn er ook nog positieve geluiden. Manieren waarmee je wel meer bereikt op social media.

Gelukkig: Er zijn manieren waarmee het wel lukt

Zet video’s en stories in voor meer zichtbaarheid.

Mensen houden van beelden, deze spreken veel meer aan. Daarom is vooral video in opkomst. Dat lijkt eng maar als je daar doorheen bent, valt het best mee. En je hoeft niet per se zelf op video. Maak een fotoreportage gedurende de dag en zet die op social media als video. Of interview een vrijwilliger of activiteit.

Een storie is een bericht in verhaalvorm. Het best te vergelijken met een stripverhaal. Meerder korte berichtjes worden achter elkaar gezet waardoor ze een aaneengesloten verhaal vormen. De berichtjes kunnen bestaan uit afbeeldingen en video’s. Vaak leuk gemaakt met icoontjes en gifjes. Je hebt stories op Instagram en Facebook.

Video en stories worden vaker getoond dan tekstberichten én ze worden door minder organisaties gedaan, dubbele winst. Je bent koploper!

Chatboxen zoals Facebook Messenger, WhatsApp voor persoonlijk contact.

Persoonlijk contact wordt belangrijker, juist omdat gewone berichten lang niet altijd gezien worden. Deze vraagt wel wat onderzoek over hoe je hem het beste in kan zetten. Maar het is zeker een goede om over na te denken. Veel social media kanalen hebben eigen apps die je kunt gebruiken om je website te koppelen aan je social media kanaal en het makkelijker te maken om persoonlijk contact te hebben.

Whatsapp is natuurlijk een heel krachtig middel. Alleen vraagt dit dat je al meer persoonlijk contact hebt. Whatsapp kun je heel goed inzetten om mensen contact met jou op te laten nemen. Sommige mensen vinden dat fijner dan bellen en laagdrempeliger dan mailen. Er is een ontwikkeling gaande waarbij chatboxen worden voorgeprogrammeerd om veel voorkomende vragen te beantwoorden. Zo heeft verzekeraar ASR op hun website direct een chatfunctie in beeld. Je typt je vraag in en krijgt direct antwoord. (www.asr.nl)

Ambassadeurs helpen je aan sociaal bewijs.

Je ziet het steeds vaker, waarderingen en reviews. Maar nog krachtiger dan een like van de buurvrouw is het als iemand met een voorbeeldfunctie ambassadeur is voor jouw organisatie. Een (lokale) bekendheid die zich een dagje inzet als vrijwilliger en daar een video over maakt. Dat kan ook een trendsetter in de klas zijn of de directeur van een bedrijf.

De kracht hierin zit in twee dingen: mensen raken overtuigd dat het waardevol is omdat deze voorbeeldfiguur het zegt. En doordat deze ambassadeur het binnen zijn eigen netwerk deelt, wordt het gezien door een nieuw publiek en krijg je een groter bereik.

Tip! Dit werkt trouwens ook al door samen te werken met collega-organisaties en berichten van elkaar te delen. Grote kans dat mensen je de collega-organisatie leuk vinden, ook jouw organisatie interessant vinden.

Vrijwilligers werven via social media, hoe ziet dat eruit?

Het werven van vrijwilligers via social media gebeurt vooral door het creëren van betrokkenheid. Het werkt niet zo dat iemand jouw vacature voorbij ziet komen en direct aan de telefoon hangt. Daar gaat een heel proces aan vooraf.

Mensen willen eerst weten wat voor organisatie je bent. Ze willen je leren kennen en vertrouwen, pas daarna zullen ze zich betrokken voelen bij jouw organisatie. Maar als jij op social media op een positieve manier in beeld bent, dan zullen ze aan jouw organisatie denken op het moment dat ze vrijwilligerswerk willen doen.

Dus wat wel op social media willen doen is contact leggen, in gesprek raken, betrokkenheid en verbondenheid creëren. Om dat zo effectief mogelijk te doen, is het goed om te weten hoe mensen denken en hoe gedrag bepaald wordt. En daarvoor gaan we een kijkje nemen in ons brein.

Ons onderbewuste bepaalt ons gedrag

De afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan naar de werking van ons brein. Neuropsychologie houdt zich bezig met de functies van het brein en de relatie daarvan met gedrag.

Wij mensen denken graag dat we rationele wezens zijn die beslissingen afgewogen nemen. Maar dat is dus niet zo. Slechts 5% van de keuzes die we maken wordt rationeel genomen.

Twee breinen

Onze hersenen bestaan grofweg uit twee delen. Het oude brein dat ook wel oerbrein of krokodillenbrein genoemd, en het nieuwe brein.

Het oerbrein is onbewust. Het zorgt ervoor dat we kunnen fietsen zonder na te denken wat we doen en dat we aan de kant springen als we een auto snel op ons af zien komen. Het oerbrein is razendsnel en heeft een enorme capaciteit. Het is onze automatische piloot.

Het nieuwe brein is later over het oerbrein heen gegroeid. Het is bewust en laat ons kritisch nadenken. Met dit deel kunnen we plannen en rationeel denken. We gebruiken dit ook om nieuwe dingen te leren.

95% van ons gedrag wordt bepaald door ons oerbrein. Gedurende de dag moeten we ongelofelijk veel informatie verwerken. En informatie verwerken kost veel energie.

Ezelsbruggetjes of denkfouten?

Om alle informatie die binnenkomt goed te kunnen verwerken, heeft ons brein ezelsbruggetjes gemaakt. Het zijn patronen die ervoor zorgen dat we makkelijker door het leven gaan. Maar ze kloppen niet in alle gevallen, daarom hebben we het ook over denkfouten.

Een heel bekende denkfout is dat we artikelen die duurder zijn meer vertrouwen. Als het duur is moet het wel van goede kwaliteit zijn.

En zo zijn er ongeveer 200 van dit soort gedachtekronkels die ervoor zorgen dat we over het algemeen makkelijk door het leven komen en niet over elk wissewasje hoeven na te denken.

3 denkfouten om mee te overtuigen op social media

Maar deze denkfouten kunnen ook gebruikt worden om ons te beïnvloeden. Zowel in negatieve als in positieve zin.

Als we deze denkfouten gebruiken om klanten te laten kopen, om vrijwilligers te laten aanmelden of om donateurs te laten doneren aan een goed doel, dan hebben we het over neuromarketing.

Zoals ik eerder aangaf, zijn er meer dan 200 denkfouten. In dit artikel bekijken we drie denkfouten die we kunnen inzetten om op social media vrijwilligers te werven.

Denkfout 1 - Een probleem moet opgelost worden

Ons brein is gericht op problemen. Logisch want in de oertijd kon een probleem je dood betekenen. Daarom was het belangrijk om problemen snel op te merken en op te lossen.

Ook nu nog willen we een probleem het liefst snel opgelost zien. En het maakt niet uit of dat nou een klein of groot probleem is. Daarbij willen we het liefst zelf degene zijn met de juiste oplossing. Dat verhoogt onze status namelijk.

Hoe kun je dat inzetten op social media?

  • Val op met grappige of vreemde hersenkrakers
  • Gebruik vragen of dilemma’s om in gesprek te komen
  • Roep hulp in van je volgers bij organisatie vraagstukken

Het resultaat dat je hiermee bereikt is dat mensen gaan reageren en dat je opgemerkt wordt.

Op social media kunnen we deze denkfout gebruiken door onze volgers af en toe met een probleem op te zadelen. Met puzzels, vragen of dilemma’s.

Gebruik een quiz of puzzel om mensen op een ontspannen manier iets op te laten lossen. Deze hoeven niet per se iets met jouw organisatie te maken hebben hoewel dat wel de voorkeur heeft.

Stel (vreemde) vragen of lastige dilemma’s om mensen met mensen in gesprek te komen. Deel vooral ook jouw eigen antwoord.

Roep hulp in rond (organisatie)vraagstukken. Je hebt allemaal wel van die ideeën waar je mee worstelt. Hoe zullen we iets aanpakken? Hoe belenen we onze vrijwilligers met een passend eindejaarscadeautje?

Trucje: Laat bekenden reageren dat helpt om het zichtbaarder te maken. Reageer zelf weer op reacties van anderen. Dit gaat het beste op Facebook, Instragram en Twitter. Op LinkedIn kan dit ook, maar zorg voor een professionele insteek. Bijvoorbeeld door feedback te vragen van mensen uit jouw netwerk.

Tip: Wees creatief want veel is al gedaan en mensen doorzien het soms ook als truc

Maar zelfs al krijg je niet meteen een reactie, mensen staan wel even stil bij jouw bericht. Globaal gezien kun je ongeveer 15% van je berichten op deze manier vormgeven. Zeker als je varieert in soorten vragen, puzzels en dilemma’s.

Denkfout 2 - Wat we vaak zien is betrouwbaar

Ons brein filtert informatie omdat we anders overvoerd raken met prikkels. Het gebeurt daarom dat we dingen niet bewust opmerken als we ze voor de eerste keer zien. (Tenzij ze vreemd of eng zijn).

Ons oerbrein ziet ze wel maar laat dat niet doorkomen. Maar als we iets vaker voorbij zien komen, dan gaan we het wel opmerken. We gaan het vertrouwen en er positiever naar kijken. Het wordt bekend.

Hoe kun je dat inzetten op social media?

  • Plaats regelmatig berichten (video en stories)
  • Maak social media persoonlijk en win sympathie
  • Schrijf teksten makkelijk leesbaar

We sluiten ons liever aan bij iets wat we kennen. Dus als mensen jouw organisatie kennen en vertrouwen dan is de kans groter dat ze bij jou vrijwilligerswerk komen doen dan bij de buren.

Plaats daarom regelmatig berichten. Wees niet bang om te vaak langs te komen. Dagelijks iets plaatsen is niet teveel zolang je maar waarde geeft en origineel bent. Zet berichten klaar voor de hele maand. Zorg wel dat je een positieve associatie oproept. We kennen allemaal die irritante reclame die te vaak voorbij komt. Dan werkt het juist tegengesteld.

Mensen nemen meer aan van mensen die ze sympathiek vinden. Maak social media persoonlijk en win sympathie. Laat de mensen achter de organisatie zien. Hoe meer we de mensen achter de organisatie leren kennen, hoe meer we betrokken raken bij de organisatie.

Wanneer vinden we iemand sympathiek? Vooral als de mensen veel overeenkomsten met ons hebben, op ons lijken. Dus dezelfde normen en waarden, maar ook dezelfde hobby’s, leeftijd en woonplaats. Probeer overeenkomsten te zoeken met je volgers en deze ook te benoemen. Lokale organisaties kunnen goed gebruik maken van plaatselijke bezienswaardigheden of mensen.

Schrijf makkelijk leesbaar. Ons brein vindt het prettig als informatie zo soepel mogelijk verwerkt kan worden. Zodra je moet opletten om de zinnen goed te lezen of als je niet in een keer begrijpt waar het over gaat, dan haakt je brein af. Dus zorg dat je social media berichten makkelijk op te nemen zijn. Wissel af met zinnen en maak het niet te lang. Te kort is ook niet altijd goed, bekijk per bericht.

Tip: Plaats af en toe eens een berichtje over hoe het er in jouw organisatie aan toe gaat als je vrijwilliger wordt. Hoe ziet een dag in het leven van een vrijwilliger er uit? Hoe is de intakeprocedure? Wat moet je als vrijwilliger doen als je het ergens niet mee eens bent? Dat zijn zaken waarmee je onzekerheden wegneemt. En met die onzekerheid, neem je ook een drempel weg. Mensen krijgen een goed beeld van hoe het werkt en zien zichzelf meer en meer in de positie van vrijwilliger.

Denkfout 3 - Wat anderen zeggen is waar

Mensen zijn sociale dieren. In de oertijd was het nog veel belangrijker dan nu om je sociaal wenselijk te gedragen. Alleen dan was je verzekerd van een plek binnen de veilige groep.

Als je uit de groep werd gegooid dan werd het veel moeilijker om te overleven. Binnen de groep passen, was dus een zaak van leven of dood. Dat is nu niet meer zo, maar nog steeds is buitengesloten worden een van de ergste dingen die ons kunnen overkomen.

Om te zorgen dat je binnen de groep kan blijven, is het belangrijk om je hetzelfde te gedragen als de rest van de groep. Dus als je niet weet wat je moet doen, dan kijk je om je heen naar wat anderen doen.

Hoe kun je dat inzetten op social media?

  • Laat blije vrijwilligers vertellen wat ze doen
  • Gebruik positieve bewijzen
  • Autoriteiten worden meer vertrouwd

Laat blije vrijwilligers vertellen wat ze doen. Hierbij is het belangrijk dat de personen die je laat zien, overeenkomsten hebben met de vrijwilligers die je wilt werven. We kijken het meest naar mensen die op ons lijken.

Dus als je stoere jongens als vrijwilliger wilt, laat dan stoere mannelijke vrijwilligers zien. Aanbevelingen van zestigplussers zullen jongeren minder overtuigen, ze herkennen zich hier niet in. Belangrijk dus om goed te weten wie je doelgroep is. En als je meerdere doelgroepen hebt, laat ze dan afwisselend zien.

Gebruik positieve bewijzen. Laat in teksten en in beeldmateriaal vrolijkheid en enthousiasme zien. Mensen kijken vooral op social media het liefst naar iets waar ze blij van worden. Maar ook is het belangrijk om positief te zijn in de manier waarop je werft.

Als je zegt dat je maar 10 vrijwilligers hebt en dat niet genoeg is, dan denken mensen: niemand doet het dus waarom zou ik het wel doen? Maar als je zegt dat je enthousiast bent omdat al 10 vrijwilligers zich aangemeld hebben, dan wordt het veel aantrekkelijker voor iemand om zich bij je aan te sluiten. Zorg dat de context positief is.

Autoriteiten worden vaker vertrouwd. We hebben blind vertrouwen in autoriteit. Julia Roberts is boegbeeld van luxe parfum, Herman den Blijker prijst de bonen van HAK aan. Iedereen die Herman volgt op zijn tocht langs restaurants weet dat hij kritisch is. Dus als hij de bonen van HAK aanprijst, dan moeten die wel goed zijn.

We hebben bij de kansen van social media al gezien dat het inzetten van een voorbeeldfiguur heel effectief kan zijn. Ga daarom op zoek naar iemand die jouw organisatie een warm hart toedraagt. Probeer daarbij zoveel mogelijk te kijken naar voorbeeldfiguren die invloed hebben in de leefwereld van jouw vrijwilliger. Herman den Blijker maakt geen enkele indruk op mijn zoon van twaalf, maar een YouTuber als Milan Knol wel. Of zijn breakdanceleraar.

Terug naar de studente

De reden dat ik donateur werd, is dat de studente inspeelde op mijn onbewuste brein en de denkfouten.

Doordat de studente mij voor een onverwacht dilemma stelde, werd mijn onbewuste brein getriggerd. Een probleem? Dat moet opgelost worden. Systeem 2 werd vakkundig uitgeschakeld.

Vervolgens raakten we in gesprek en kon zij mij haar persoonlijke verhaal vertellen. Ik zag helemaal voor me hoe ze met haar opa op pad was. Hierdoor raakte ik betrokken en vond ik haar aardig.

Toen ze begon over hoe ik kon helpen, gaf ze me twee mogelijkheden. Mijn eerste reactie was blijheid, misschien hoefde ik toch geen donateur te worden en zou ik er goed vanaf komen.

Maar helaas…

De eerste optie was dat ik direct mijn jas aan zou doen om met haar mee te gaan om ook een paar huizen te doen. Natuurlijk was mijn reactie nee, het idee alleen al 😊.

Maar doordat ik deze vraag met nee beantwoorde (waarbij ze nog even aangaf dat alle andere mensen in mijn straat hierop ook nee gezegd hadden) werd het bijna onmogelijk om op de tweede optie ook met nee te antwoorden.

Natuurlijk was de tweede optie donateur worden.

Op dat punt was ik al zo goed als verloren. Daarna liet ze me stap voor stap liet zien hoe vrijblijvend het allemaal was en hoe makkelijk het aanmeldproces was. Elk mogelijk tegenargument werd besproken en weggenomen.

Het gekke is dat ik geen moment het idee heb gehad dat me iets werd aangesmeerd. Ik heb er nog steeds een goed gevoel over.

En nu vind ik een stichting die zich inzet tegen Alzheimer sowieso een goed doel, maar ik denk dat ze me voor elk ander goed doel ook had weten te strikken.

En nu jij...

Je hebt gezien dat er nog steeds manieren zijn om aandacht te krijgen op social media. Ga vooral aan de slag met video en stories om meer aandacht te trekken, kijk of er manieren zijn om het contact persoonlijker te maken via chatboxes en ga op zoek naar mensen die mogelijk een goed woordje voor jouw organisatie kunnen doen.

Verder weten jullie nu hoe ons brein ons gedrag bepaalt en hoe we denkfouten kunnen gebruiken om social media effectiever in te zetten bij de werving van vrijwilligers.

De deelnemers aan de workshop kregen na afloop tips mee. Deze hand-out met tips kun je hier downloaden.

Ik hoop dat je hiermee aan de slag gaat om meer mensen betrokken te maken bij jouw organisatie. Stuur me gerust een voorbeeld waarbij je bovenstaande principes gebruikt hebt. Zo kunnen we elkaar inspireren.

 

3  reacties

Jentine Kuipers 21-12-18 om 20:30

Goed geschreven, Heleen! Je workshop gevolgd op NOV congres!

Rob Beckers 19-12-18 om 13:41

Geweldig. Leuk geschreven. Goed om over na te denken. Tijd om te bezinnen op onze neuromarketing :-) Dank voor de handige tips.

Mark Molenaar 19-12-18 om 12:26

Fantastisch Heleen+van Egmond , wat een mooie informatieve blog!

Partners:     Movisie

Cookie-instellingen